Moederste 

Susanne Khalil Yusef

Op internationale vrouwendag (8 maart 2025) is op het Bellamyplein een moeder met haar kind geland: één van de Vrouwen van West.  

Het kleurrijke werk van kunstenaar Susanne Khalil Yusef lijkt op het eerste gezicht vrolijk en speels, maar als je de tijd neemt om goed te kijken, strekken pijn, verdriet en ontheemding zich voor je uit. Moederste en haar kind zoeken naar vaste grond onder hun voeten. Uit alle kanten van hun lichamen schieten de wortels, op zoek naar een veilige plek. Het is een herkenbare vorm uit het veelzijdige oeuvre van Yusef, geïnspireerd op haar eigen jeugd en familiegeschiedenis waarin de zoektocht naar een veilige plek om te blijven centraal staat – en urgent blijft.  

Susanne Khalil Yusef maakte dit beeld ter ere van het 50-jarig bestaan van het Oranjehuis (Blijf van m’n Lijf-Huis). De opdracht is onderdeel van het kunstproject Vrouwen van West, waarmee Stadsdeel West het gesprek over gender(on)gelijkheid en openbare ruimte stimuleert. Door wie wordt de stad vormgegeven? Wie voelt zich gezien, wie is er veilig? 

_________________________________________________________________________________________

Geweld tegen vrouwen en meisjes komt overal ter wereld voor en heeft veel vormen. Uit onderzoek blijkt dat meer dan 1 op de 10 mannen het normaal vindt als een man zijn vrouw of vriendin slaat, of dat ‘nee’ eigenlijk ‘ja’ betekent, blijkt uit Europees onderzoek. Dit soort opvattingen leiden tot lichamelijk en seksueel geweld. De gevolgen zijn ernstig: een derde van de Nederlandse vrouwen die dit heeft meegemaakt, heeft er nooit over gesproken. Angst voor herhaling, schaamte of stress bij het doen van aangifte speelt hierbij een grote rol zo  Elke 8 dagen sterft er in Nederland een vrouw door geweld van een man.  

Al tientallen jaren zet de vrouwenbeweging zich in om dit probleem zichtbaar te maken. In de jaren ’70 liet actiegroep Blijf van m’n Lijf zien dat vrouwenmishandeling geen privékwestie is, maar een maatschappelijk probleem. In 1974 openden de eerste Blijf van m’n Lijf-huizen, waar vrouwen een veilige plek en juridische hulp kregen. Tegenwoordig heet dit het Oranjehuis. De Oranjehuizen helpen niet alleen slachtoffers, maar ook getuigen, daders en kinderen. Het doel is om het geweld te stoppen en veiligheid te bieden met hulp op maat. 

https://www.amsterdam.nl/stadsdelen/west/nieuws/nieuw-kunstwerk-huiselijk-geweld

_________________________________________________________________________________________

Radna Rumping en Suzanne Sanders van het Stadscuratorium werkten samen met projectleider Marieke Gerritsen aan de ontwikkeling van het programma. Gerritsen nodigde verschillende kunstenaars uit om een nieuw werk in de openbare ruimte te ontwikkelen. De kunstenaars doen dat in samenwerking met buurtgenoten en organisaties die zich inzetten voor gelijkwaardigheid in West. Yusef werkte samen met de vrouwen die nu in het Oranje Huis verblijven. Al hun verhalen zijn samengebald in deze krachtige ‘Moederste.’ 

Geschreven door Suzanne Sanders